عادت چگونه شکل می گیرد؟

همه ما در زندگی شنیدیم وبارها خودمان هم گفتیم که مثلا من عادت به خودن فلان چیز دارم یا اگر کار یا  رفتار خاصی انجام میدهیم میگیم اصلا حواسم نبود عادت کردم . آیا تا حالا از خودت پرسیدی عادت چیه؟ و چطور شکل میگیرد؟ دراین مقاله میخوایم در این باره صحبت کنیم

اغلب افراد  فکر میکنند بر عادتهاشان کنترلی ندارند و اگر از آنها بپرسی چرا این رفتار را انجام می دهید  میگویند دست خودم نیست عادت کردم

عادت چیست

عادت به رفتاری گفته میشه که بصورت اتوماتیک واردر آمده و معمولا انجام ندادنش از انجام دادنش سخت تر است.  مثلا صبح که از خواب بلند میشی دنبال چه کاری می روی؟ آیا سراغ گوشی ات می وری، ورزش میکنی، دوش میگیری یا مطالعه میکنی؟ اینا رفتار هایی هستند که به شکل عادت در آمده اند و ما بصورت اتوماتیک انجام میدهیم بدون اینکه به فرایند انجام آنها فکر کنیم.

نحوه شکل گیری 

اصولا آدم ها فکر میکنند عادتها رفتارهایی هستندکه خودشان دخالتی درشگل گیری آن نداشته اند و مثلا اگرمی بینند کسی یک عادت خوبی دارد  میگویند خوش به حالتون ما که خوانوادگی اینجوری هستیم و یک جوری برخورد میکنند که انگار عادت ها بصورت ژنتیکی هستند ، درحالی که شگل گیری عادت بصورت اکتسابی است و با تکرار یک رفتاربه شکل پیوسته، با تلا ش و پشتکار ایجاد میشود. شاید یک سوالی پیش بیاد که مثلا من که  فلا ن عادت بد را شکل ندادم من که خوردن نوشابه را انتخاب نکردم بعضی وقتا یکسری رفتارهای ما مربوط به محیط است مثلا  اگر در یک خانواده ای هستی که همیشه سرسفره نوشابه میخورند مصرف نوشابه به صورت یک عادت در امده است  بدون اینکه خودت خبر داشته باشی پس محیط و اطرافیان در شگل گیری عادت نقش دارند البته خبر خوب این است که عادت ها قابل تغییر هستند.

توصیه میشود مقاله زیر را مطالعه کنید

چگونه صبح زود از خواب بیدار شویم

اصولا برای ایجاد یا تغییر یک عادت ما نیاز به تشیکل مسیرعصبی داریم.

برای درک مسیر عصبی مختصری درخصوص کارکرد مغز صحبت میکنیم

کارکرد مغز

در تغییر عادت مغز به دو بخش تقسیم میشود: مغز جدید ( پری فرونتال) و مغز قدیم ( بازال گانگلیا) که هر کدام عملکرد جداگانه ای دارند.

 مغز جدید(پری فرونتال لوپ) :

ابن بخش از مغز باهوش و مدیر مغز است، تمام موارد مربوط تصمیم گیری و  برنامه ریزی برعهده این قسمت از مغز است، اما به شدت انرژی مصرف میکند و زود خسته میشود .

 اما بخش مغز قدیم یا بازل گانگالیا :

کودن است ولی بسیار قدرتمند است و اگر یک کار بهش سپرده شود مثل یک دستور میپذیرد و  شب و روز واسه آن کار میکند عملکرد این قسمت از مغز تکرار است و اصولا در شکل گیری عادت نقش دارد.

کوچکترین واحد مغز نرون (سلول مغزی) نام دارد و در مغز حدود صد میلیارد نرون وجود دارد وقتی یک رفتار شکل می گیرد نرون ها از طریق مسیر عصبی باهم ارتباط برقرارکنند برای بار اول هیچ گونه مسیری شکل نگرفته و انجام آن برای مغز سخت است به همین خاطر شروع به مقاومت میکند اما هر چقدریک رفتار تکرار شود بصورت یک مسیر مشخص تبدیل میشود و اصطلاحا به عادت تبدیل میگردد.

مثل این می ماند که شما از یک مسیر مثلا جنگل میخوای بگذری که پر از گیاه است بار اول این مسیر بسیارمشگل است چون هیج راهنمایی وجود ندارد هر بارکه عبورمیکنی راه واضح تر و بهتر میشه

چقدر زمان می برد؟

اصولا یک اعتقاد غلط وجود دارد وآن این است که اصولا عادت در طی 21 روز شگل میگیرد، این برمیگردد به مشاهدات جراح پلاستیک به نام آقای مالتز درافرادی که عمل زیبایی مثل عمل بینی انجام داده بودند  مشاهده کرد که این افراد حداقل 21 روزطول میکشد تا به چهره جدید عادت کنند و درموارد دیگری مثلا کسانی که نقص عضو داشتند هم مشاهده کرد  و بعد افراد مختلف بیان کردن که یک رفتار در یک بازده زمانی 21 روزه شکل میگیرد در حالی که دکتر مالتز بیان کردند حداقل 21 روز زمان لازم است .

عامل تاثیر گذار در شکل گیری عادت

 نوع عادت

بسته به سختی یا آسانی زمان شکل گیری هم متفاوت است .مثلا عادتی مثل آب خودن هر روز بعد از بیداری از خواب با مواردی مثل دویدن به مدت 30 دقیه در روز زمان متفاوتی نیازدارند

 استمرارو پایبندی

مثلا اگر شما یک رفتار راشروع کرده باشید و بنا را براین گذاشته بشود که هر وقت انگیزه یا اراده آن را داشتید آن رفتار را انجام بدهید یا به عادت تبدیل نمی شود یا یک بازده زمانی طولانی میبرد

راهکارهای تبدیل یک رفتار به عادت

1)کوچک کردن :

اصولا مغز ما دربرابر هر نوع رفتاری از خودش مقاومت نشان می دهد  و هر چقدر یک رفتار برای مغز بزرگتر باشد مقاومت بیشتری نشان میدهد پس یکی از راهکارها برای این مورد خرد کرد ن یا کوچک کردن است بااین کار مقاومت مغز کاهش می یابد مثلا میخوای کتاب بنویسی و مغز مقاومت میکند بجای نویسندگی،  عادت روزی 2 خط نوشتن انتخاب کنید

2) انعطاف پذیری:

اوصولا وقتی که میخواهیم یک رفتار را به عادت تبدیل کنیم  بسته به نوع عادات ممکن است یک روزهایی فراموش کنیم یا نتوانیم رفتار مورد نظر را انجام بدیم در این حالت نباید ناامید بشیم و از مسیر خارج بشیم بلکه هنر ما این است که  به مسیر برگردیم

جهت این کار  باید قبل از شروع یک رفتار آن را به مدت یک هفته بصورت آزمایشی انجام بدیم و در این کار باید سخت ترین روز ممکن را در نظر بگیریم و ببینیم آیا می توانیم آن رفتار را در چنین شرایطی هم انجام بدهیم یا نه.

3) چرایی:

ما اصولا وقتی یک کار را با جان ودل انجام میدهیم که دلایل قوی برای آن کارداشته باشیم و به این سوال پاسخ بدهیم که چرا میخواهیم این کار را  انجام بدهیم؟ تا زمانی که چرایی این کار راندانیم اسمرار و پیوستگی جهت تکرارکار موردنظر نداریم.

مقاله چهار گام بنیادین در ساخت عادت را هم مطالعه کنید